راهبردها و تفکرات جنگی ایرانیان در شاهنامه

بزرگترین اثر حماسی و ملی زبان فارسی شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی است که بخش مهمی از امور و کیفیات گذشته قوم ایرانی را در بر می‌گیرد. همان طور که می‌دانیم موضوع اصلی حماسه شرح نبردها و دلاوری‌های گذشته اقوام مختلف است. شرح نبردها در شاهنامه، با افسانه‌ها آمیخته شده و چهره‌‌ای اسطوره‌ای و خارق العاده پیدا نموده است. یکی از اجزاء مهم جنگ، شیوه‌های نبرد است که امروزه به آن تاکتیک گفته می‌شود. شاهنامه مملو از نکات و دستورهای جنگی بوده که بیشتر آنها با مفاد نظام نامه‌ها و کتاب‌های شیوة کارزار فعلی که در نتیجة تجارب جنگ‌های متعدّد دنیا تدوین شده، مطابقت دارد. در این پژوهش ابتدا تعاریفی از جنگ،حماسه، انواع، علل و اصول نه گانه جنگ و تطبیق آن با شاهنامه ارائه کرده، آنگاه به جنگ و روش‌های نبرد در شاهنامه می‌پردازیم. سپس این جنگ‌ها و روش‌ها مطابق اصول و روش‌های جنگی امروز نامگذاری می‌گردد. تطبیق این روش‌های تاکتیکی، نشان از راهبردی بودن روش‌های جنگی شاهنامه می‌دهد.